Corocznie wielu, często nieświadomych, przedsiębiorców jest zobowiązanych do złożenia rocznego sprawozdania o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami. Niejednokrotnie dopiero kontrola podmiotu bądź wezwanie do złożenia, zaległych już sprawozdań, uświadamiają o tych obowiązkach. 

W celu zapobiegnięcia nieprzyjemności i przykrych konsekwencji, warto zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi obowiązku sprawozdawczego. 

Kto składa roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami? 

Ten podstawowy obowiązek sprawozdawczy dotyczy: 

• wytwórców zobowiązanych do prowadzenia ewidencji odpadów, 

• prowadzących działalność polegającą na gospodarowaniu odpadami zobowiązanych do prowadzenia ewidencji odpadów, z wyłączeniem prowadzących odbieranie odpadów komunalnych, w zakresie zbierania odpadów, lub przetwarzania odpadów, 

• podmiotów prowadzących działalność polegającą na wydobywaniu odpadów ze składowiska odpadów lub ze zwałowiska odpadów, na podstawie zgody na wydobywanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów w fazie poeksploatacyjnej. 

Kim zatem jest wytwórca odpadów?  

Ustawa o odpadach definiuje wytwórcę odpadów, wyodrębniając trzy przypadki, czyli: 

• każdy, czyja działalność lub zamieszkiwanie powoduje powstawanie odpadów (tzw. pierwotny wytwórca odpadów), 

• każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów (tzw. wtórny wytwórca odpadów), 

• świadczący usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw (chyba że umowa o świadczenie usług stanowi inaczej), 

• podmiot świadczący usługę odbioru odpadów w porcie lub przystani morskiej. 

Obowiązki wytwórcy odpadów 

Przede wszystkim wytwórca odpadów ma obowiązek wpisu do Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). 

Podstawowym obowiązkiem wytwórcy odpadów jest również prowadzenie ewidencji odpadów – pełnej bądź uproszczonej. Uproszczoną ewidencję odpadów, czyli wyłącznie z zastosowaniem karty przekazania odpadów, mogą prowadzić: 

• wytwarzający odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie, 

• wytwarzający odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie, 

• transportujący odpady wykonując wyłącznie usługę transportu odpadów, 

• władający powierzchnią ziemi, na której komunalne osady ściekowe są stosowane: 

• w rolnictwie, rozumianym jako uprawa wszystkich płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, włączając w to uprawy przeznaczane do produkcji pasz, 

• do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu, 

• do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz. 

UWAGA! Prowadzenie uproszczonej ewidencji odpadów wyłącznie za pomocą karty przekazania odpadu, nie zwalnia od sporządzenia rocznego sprawozdania o odpadach. 

Jak złożyć sprawozdanie? 

Sprawozdanie składa się: 

• elektronicznie, za pomocą konta w systemie BDO, korzystając z modułu sprawozdawczości, 

• do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy, 

• jeśli działalność gospodarcza jest zakończona: w ciągu 7 dni od dnia jej zakończenia! 

W zależności o tego, do jakiej kategorii przedsiębiorcy objętego obowiązkiem sprawozdawczym należysz, lub jakie odpady wprowadzasz do obrotu, wprowadzane do sprawozdania dane mogą się różnić. Niemniej, podstawowe informacje to: dane identyfikujące podmiot (numer rejestrowy, imię i nazwisko lub nazwę podmiotu oraz adres zamieszkania lub siedziby, numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile został nadany). 

Czy za złożenie sprawozdania się płaci? 

Usługa jest bezpłatna.  

UWAGA: w przypadku realizacji obowiązku przez ustanowionego pełnomocnika należy pamiętać o niezbędnej opłacie skarbowej za udzielone pełnomocnictwo.  

Sprawozdania zerowe – czy należy składać? 

Jeżeli w danym roku kalendarzowym podmiot nie wytworzył żadnych odpadów, nie ma wówczas obowiązku składania tzw. „sprawozdania zerowego” z wytworzonych odpadów.  

Podobnie sytuacja wygląda, jeśli chodzi o sprawozdania w zakresie przetwarzania odpadów, za rok w którym odpady nie były przetwarzane przez podmiot zajmujący się tego typu działalnością oraz sprawozdania o produktach i opakowaniach oraz o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi przez podmiot, który w danym roku nie dokonał wprowadzenia do obrotu. 

Co się wydarzy, jeśli w sprawozdaniu stwierdzone zostaną błędy? 

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w sprawozdaniu, właściwy marszałek województwa wezwie do jego korekty, w wyznaczonym terminie.  

UWAGA: niedotrzymanie terminu złożenia korekty sprawozdania zostanie uznane przez organ za niewykonanie obowiązku ustawowego, czyli niezłożenie sprawozdania za dany rok kalendarzowy, co wiąże się z sankcją karną w postaci grzywny. 

Co zrobić z dokumentami? 

Przez 5 lat należy przechowywać dokumenty, na podstawie których sporządzone zostało sprawozdanie. Termin 5 lat liczy się od końca roku kalendarzowego, którego dotyczy sprawozdanie. 

Czy obowiązek sporządzenia sprawozdania się przedawnia? 

Obowiązek sporządzenia sprawozdania przedawnia się po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, za który trzeba było sporządzić sprawozdanie.